De dagen zijn inmiddels kort en de nachten lang. Toch werd in november 2023 al het oude record van meeste zonuren gebroken. Dit record dateerde uit 2003 waarin 3000 zonuren werden geregistreerd door het KNMI. Sinds het begin van deze eeuw is het aantal jaarlijkse zonuren toegenomen met 192 ofwel een stijging van 16%. Er was dus veel zon dit jaar, en de voorspellingen zijn dat het alleen maar zonniger zal worden in de toekomst.
Klimaatverandering
Inmiddels zijn we het allemaal eens geworden dat het klimaat aan het veranderen is. Maar wat zorgt nu eigenlijk voor de toename van het aantal zonuren? Hierbij spelen volgens het KNMI 2 factoren een belangrijke rol.
Door de opwarming van de aarde neemt de verdamping boven land en zee toe. Maar boven land is niet altijd genoeg water beschikbaar. Hierdoor droogt de bodem uit. De landtemperatuur stijgt hierdoor omdat normaliter verdamping zorgt voor afkoeling van het land. De vochtige lucht vanuit zee warmt hierdoor sneller op als deze boven land verschijnt. Het gevolg: de relatieve vochtigheid daalt. Daardoor ontstaat er minder wolken en logischerwijs meer zonneschijn. De relatie tussen luchtvochtigheid en zonuren is ongeveer als volgt: elke procent afname van relatieve luchtvochtigheid zorgt voor een jaarlijkse toename van 42 zonuren.
Daarnaast is de lucht sinds de jaren 80 schoner geworden en daarom meer transparant. Hierdoor is de hoeveelheid zonnestraling dat het aardoppervlak bereikt met 9% toegenomen. Ook onder bewolkte omstandigheden wordt meer zonnestraling gemeten dan vroeger.
Is er ook goed nieuws te melden op gebied van zonnestraling? Jazeker, de ozonlaag is naar verwachting in 2035 volledig hersteld. Echter, de beschermende werking van de herstelde ozonlaag wordt teniet gedaan door de verminderde bewolking in de zomer. Het gat in de ozonlaag werd destijds "plots" ontdekt en zorgde voor veel opschudding. Het langzaam verdwijnen van bewolking lijkt zich meer achter de schermen te manifesteren en baart weinig mensen zorgen. Dit is onterecht gezien het feit dat de uitwerking van minder bewolking een net zo'n desastreus effect heeft als het verdwijnen van de ozonlaag destijds.
Toekomst
Droogte en schonere lucht zorgen dus voor een toename van UV-straling aan het aardoppervlak. In een eerdere blog schreven we over UV-straling en het effect hiervan op onze huid. 1 ding is duidelijk: de strijd tegen huidkanker is niet gebaat bij nog meer UV-straling. Toch zijn de voorspellingen van het KNMI op dit gebied niet rooskleurig. Afhankelijk van een aantal scenario's moeten we ervan uitgaan dat we in de toekomst worden blootgesteld aan alleen maar meer UV-straling dan nu het geval is. Om die reden is het van groot belang om de huidgezondheid van werknemers met een buitenberoep periodiek te controleren en bewaken.
Bronnen: